Θεωρούμε σημαντική τη συμμετοχή μας στο Πανελλήνιο Παρατηρητήριο της Κοινωνίας των πολιτών και την ενασχόλησή μας με ένα θέμα καίριας σημασίας όπως είναι η κοινωνική αλληλεγγύη και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Έχει ήδη ξεκινήσει ένας σημαντικός διάλογος με σκοπό τον συνεχή εμπλουτισμό των δεδομένων, ώστε η αναφορά μας να γίνει σύντομα ακόμη πιο εμπεριστατωμένη και πλήρης.

Τα θέματα που προτάθηκαν και τελικώς επελέγησαν από τα μέλη προς ανάπτυξη είναι τα κάτωθι:
1. Καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων στη χώρα μας (trafficking) κι εμπορία οργάνων
2. Κακοποίηση παιδιών, βία και ενδοοικογενειακή βία
3. Παροχή βοήθειας σε άτομα που ανήκουν σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες
(μετανάστες, πρόσφυγες, Ρομά)
4. Δικαίωμα στην περίθαλψη και στην ιατροφαρμακευτική αγωγή
5. Κοινωνική μέριμνα των ατόμων (ενήλικων ή ανήλικων) που παρουσιάζουν μαθησιακές δυσκολίες.
6. Ενίσχυση του εθελοντισμού

Θέμα 1ο
Καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων στη χώρα μας (trafficking) κι εμπορία οργάνων
Το trafficking αποτελεί μάστιγα σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Όσον αφορά στην Ελλάδα συγκεκριμένα, είναι εξαιρετικά δύσκολο να καταπολεμηθεί δεδομένης της στάσης των περισσοτέρων θυμάτων, ακόμη και όταν συλληφθούν (στην περίπτωση αυτή αναφερόμαστε στην εμπορία γυναικών από χώρες, κυρίως αφρικανικές). Οι εκμεταλλευτές, αφενός «αγοράζουν» νεαρές κοπέλες, ακόμα και από τους ίδιους τους τους γονείς, με την υπόσχεση εύρεσης εργασίας, στη συνέχεια τις διοχετεύουν σε χώρες της Δύσης (κυρίως Ευρώπη), τις αναγκάζουν να εκδίδονται και, λόγω των θρησκευτικών τους πεποιθήσεων, τις απειλούν ότι σε περίπτωση μη συμμόρφωσης με αυτά που εκείνοι τους ζητούν, οι οικογένειές τους και οι ίδιες θα υποστούν τις συνέπειες της άρνησής τους. Αυτό έχει ως συνέπεια το εξής: Συλλαμβάνονται από τις Ελληνικές αρχές, δεν καταδεικνύουν τους εκμεταλλευτές, και τα ελληνικά δικαστήρια, λόγω του ελλείμματος της ελληνικής νομοθεσίας, τις καταδικάζουν σε φυλάκιση για ελάχιστο χρονικό διάστημα, χωρίς να υπάρχει κτύπημα στον πυρήνα του. Είναι συνεπώς απαραίτητη η πρόληψη, αντιμετώπιση και καταπολέμηση της οικονομικής εκμετάλευσης της γενετήσιας ζωής γυναικών και ανηλίκων σε εθνικό επίπεδο και διεθνώς με συντονισμένες ενέργεις οργανωμένου εγκλήματος τόσο των επίσημων αρχών, των συναρμόδιων Υπουργείων, τη συνεισφορά των μη κυβερνητικών οργανώσεων και του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης.
Πέραν όμως του εμπορίου γυναικών, και το εμπόριο οργάνων ακμάζει. Στην περίπτωση αυτή, το εμπόριο ξεκινά από περιοχές όπου κυριαρχεί η διαφθορά, κυρίως λόγω της ύπαρξης ασταθών ή μεταβατικών κυβερνήσεων. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του Κοσόβου το οποίο από το καλοκαίρι του 1999 μέχρι και σήμερα ακόμα (όπως καταδεικνύει η Έκθεση του Dick Marty στο πλαίσιο του Συμβουλίου της Ευρώπης) αποτελεί σημαντικό «σταθμό εκκίνησης»! Ειδικότερα, σε τέτοιες περιοχές στήνονται κυκλώματα τα οποία απαγάγουν πολίτες, τους αποσπούν τα όργανα σε πρόχειρα χειρουργεία και στη συνέχεια τα διοχετεύουν στην Ευρώπη. Σημαντικό βήμα προκειμένου να καταπολεμηθεί σε μεγάλο βαθμό στη χώρα μας θα μπορούσε να διαδραματίσει η πρόταση του Υπουργού Υγείας σχετικά με το «Όλοι να είναι εν δυνάμει δωρητές οργάνων εκτός και αν κάνουν διαφορετική δήλωση όσο είναι εν ζωή».

Θέμα 2.
Κακοποίηση παιδιών, βία οιασδήποτε μορφής και ενδοοικογενειακή βία
Σημαντικοί παράγοντες που πρέπει να λαμβάνονται υπόψην είναι οι ρήξεις των οικογενειακών δεσμών, η ενδοοικογενειακή βία, η παραβατικότητα των γονιών, η παιδική παραβατικότητα, η κακοποίηση παιδιών ή και γονιού, η χρήση ουσιών (αλκοόλ, ναρκωτικά) από τους γονείς και θέματα όπως ο κοινωνικός τους αποκλεισμός, η ανεργία και η ανέχεια των γονιών. Η προσωπικότητα του παιδιού επηρεάζεται πολύ από το συναισθηματικό κλίμα που επικρατεί στην οικογένεια αλλά και στις συναναστροφές του. Η επιρροή των εκπαιδευτικών είναι επίσης μείζονος σημασίας. Ιδιάιτερη έμφαση δίνεται στην αποφυγή αρνητικών και βίαων προτύπων για τα παιδιά μέσω των ΜΜΕ και των video games.

Θέμα 3ο.
Παροχή βοήθειας σε άτομα που ανήκουν σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες
(μετανάστες, πρόσφυγες, Ρομά)
Ένα εξίσου σημαντικό ζήτημα είναι αυτό των προσφύγων το οποίο εγείρει το πρόβλημα ενεργοποίησης και εφαρμογής του νόμου. Δυστυχώς, στα σύνορα δεν υπάρχουν οι κατάλληλες εγκαταστάσεις υποδοχής, ενώ οι προϋποθέσεις που τίθενται σε επίπεδο διευκόλυνσης επικοινωνίας των αιτούντων άσυλο δεν πληρούνται, σχεδόν, ποτέ. Ο νέος μεταναστευτικός νόμος στην Ελλάδα προκαλεί σοβαρό προβληματισμό (βλ. «Τείχος») και για τον λόγο αυτό θεωρούμε ότι θα έπρεπε να ασχοληθούμε και με αυτό στην εισήγησή μας.
Ως προς τους Ρομά, η πηγή προβληματισμού εντοπίζεται στον «εθνικό»- «εθνοτικό»- «φυλετικό» τους αυτοπροσδιορισμό. Το μεγαλύτερο πρόβλημα παρουσιάζεται σε Μακεδονία και Θράκη, ενώ τα μέτρα που έχει λάβει ο Έλληνας νομοθέτης για την κοινωνική τους ένταξη δείχνουν ανεπαρκή (βλ. ποσόστωση στην εισαγωγή τους σε σχολές και Πανεπιστημιακά ιδρύματα).

Θέμα 4ο.
Δικαίωμα στην περίθαλψη και στην ιατροφαρμακευτική αγωγή
Τέλος, αξιοσημείωτη είναι και ανάγκη πρόσβασης (-δικαιώματος) σε ιατροφαρμακευτική περίθαλψη. Δεδομένης και της εμπειρίας από τους Γιατρούς του Κόσμου (οι οποίοι παρέχουν γιατρούς και φάρμακα σε έναν πολύ μεγάλο αριθμό ανασφάλιστων μεταναστών και απόρων Ελλήνων), θεωρούμε ότι με μία σωστότερη οργάνωση, πραγματικά, όλοι θα μπορούσαν να έχουν πρόσβαση σε αυτή. Ειδικότερα, στο πρότυπο λειτουργίας των Γιατρών του Κόσμου, και άλλες οργανώσεις με αντίστοιχη θεματική λειτουργία θα μπορούσαν να παρέχουν αντίστοιχες «υπηρεσίες», βάσει ενός μοντέλου συνεργασίας κράτους και κοινωνίας των πολιτών στηριγμένο στον αμοιβαίο έλεγχο και στα ενιαία κριτήρια προσφοράς ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης στηριγμένης σε μία ενιαία βάση δεδομένων.

Θέμα 5ο
Κοινωνική μέριμνα των ατόμων (ενήλικων ή ανήλικων) που παρουσιάζουν μαθησιακές δυσκολίες:
Τα άτομα αυτά αντιμετωπίζονται ως προβληματικά, σχεδόν περιθωριοποιούνται, τόσο από το σύστημα εκπαίδευσης όσο και αργότερα στην ζωή τους. Αυτού του είδους η "αναπηρία", με ή χωρίς εισαγωγικά, είναι μία κατάσταση η οποία δυσκολεύει την καθημερινότητα αυτών των ανθρώπων, όπου δυστυχώς σήμερα η εικόνα είναι αυτή που συγκινεί και κινητοποιεί τα "αντανακλαστικά" της κοινωνίας μας και στη συνέχεια και τον κρατικό μηχανισμό. Κάτι το οποίο στις περισσότερες περιπτώσεις των ατόμων με μαθησιακές δυσκολίες- επειδή η ιδιαιτερότητά τους είναι κάτι το οποίο δεν φαίνεται- τους οδηγεί σε "απολογιτική" στάση ή αντιμέτωπους με χλευασμό. Η Ελληνική Εταιρεία Δυσλεξίας έχει λάβει πάρα πολλές καταγγελίες και για την στάση του κράτους ειδικά όσον αφορά στους ενήλικες συμπολίτες μας που αντιμετωπίζουν μαθησιακά προβλήματα, όπως η δυσλεξία, καθώς υπάρχουν ελάχιστα κέντρα διάγνωσης και υποστήριξης , συναντούν δυσκολίες για την ισότιμη συμμετοχή τους σε διαγωνισμούς ΑΣΕΠ ή αγνοείται το πρόβλημά τους. Η πολιτεία χρόνια τώρα κοφεύει στα δικά τους αιτήματα για ισότιμη αντιμετώπιση και κοινωνική μέριμνα.

Θέμα 6ο
Ενίσχυση του εθελοντισμού:
Όσον αφορά στην ενίσχυση του εθελοντισμού προτείνουμε τις παρακάτω θεσμικές αλλαγές.
α) απαλλαγή από το Φ.Π.Α. στις ΑΜΚΕ,
β) μείωση του τιμολογίου της ΔΕΗ,
γ) απαλλαγή από τα δημοτικά τέλη,
δ) να υπάρχει αστική περίθαλψη στους εθελοντές κατά την εθελοντική εργασία αν συμβεί ατύχημα (δεν ζητάμε χρήματα)

Σας ευχόμαστε ολόψυχα Καλή Ανάσταση,

Δρ. Ιωάννα Μάστορα,
Συντονίστρια Ομάδας Εργασίας για την
Κοινωνική Αλληλεγγύη και τα Ανθρώπινα Δικαιώματα